Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Świeciu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 listopada 2017 roku

Sąd Rejonowy w Świeciu Wydział II Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Piotr Peżyński

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Monika Giczela

Przy udziale Prokuratora Janusza Boruckiego

po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2017 roku na rozprawie w postępowaniu zwyczajnym sprawy:

1.  J. K. (1) – syna H. i M., urodzonego (...) w C.

2.  A. L. – syna H. i G., urodzonego (...) w O.

oskarżonych o to, że:

1.  w okresie od grudnia 2014 roku do sierpnia 2017 roku w Ś., działając wspólnie i w porozumieniu, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, naruszali przepisy prawa o ubezpieczeniach społecznych, nie zgłaszając jako płatnicy składek do ZUS zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego z tytułu zatrudnienia szeregu osób wymaganych danych albo zgłaszając nieprawdziwe dane mające wpływ na prawo do świadczeń albo ich wysokość oraz nie odprowadzając należnych składek, w tym:

-

w listopadzie-grudniu 2014 roku nie zgłaszając zatrudnienia umową o pracę D. S. i S. B.,

-

w listopadzie-grudniu 2014 roku nie zgłaszając zatrudnienia umową zlecenia D. E., G. K., A. H., M. M. (2),

-

w lipcu-sierpniu 2015 roku nie zgłaszając zatrudnienia umową zlecenia K. P., K. M., L. D. (1), A. T., D. G.,

-

w okresie od 21 lutego 2017 roku do 16 marca 2017 roku nie zgłaszając zatrudnienia umową o pracę S. L. (1),

-

w okresie 01 lutego 2017 roku do 16 marca 2017 roku nie zgłaszając zatrudnienia umową o pracę M. L.,

-

w marcu-kwietniu 2017 roku nie zgłaszając zatrudnienia umową zlecenia K. K.,

-

w kwietniu-czerwcu 2017 roku nie zgłaszając zatrudnienia umową o pracę L. D. (2),

-

zgłaszając nieprawdziwe dane mające wpływ na prawo do świadczeń albo ich wysokość co do okresu zatrudnienia oraz zaniżając rzeczywiste wynagrodzenia M. S. (1), A. P., S. L. (2), P. L., S. K., P. C., M. S. (2), S. L. (1), M. L., J. K. (2) oraz nie odprowadzając należnych składek,

tj. o czyn z art. 219 kk w zw. z art. 12 kk

nadto J. K. (1) o to, że:

2.  w dniu 06 kwietnia 2017 roku w Ś. składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu kontrolnym prowadzonym na podstawie ustawy, będąc przez przyjmującego zeznanie starszego inspektora pracy, działającego w zakresie swoich uprawnień, uprzedzony o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie i wiedząc o tym zeznał nieprawdę wskazując m.in. że w Spółka Jawna (...) nie wydarzyły się jakiekolwiek wypadki przy pracy, zwłaszcza w ostatnim okresie 3 miesięcy 2017 roku, podczas gdy w rzeczywistości w dniu 16 marca 2017 roku podczas pracy wypadkowi w wyniku upadku z drabiny uległ pracujący tam S. K. doznając wieloodłamowego przemieszczonego złamania dalszego końca kości piszczelowej lewej typu „pilon” z ubytkiem powierzchni stawowej,

tj. o czyn z art. 233 § 1 kk

ORZEKA:

I.  oskarżonego A. L. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu stanowiącego występek z art. 219 kk w zw. z art. 12 kk i za to na podstawie art. 219 kk wymierza mu karę grzywny w wysokości 250 (dwustu pięćdziesięciu) stawek dziennych przyjmując jedną stawkę za równoważną kwocie 50 (pięćdziesięciu) złotych;

II.  oskarżonego J. K. (1) uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu w punkcie I aktu oskarżenia czynu stanowiącego występek z art. 219 kk w zw. z art. 12 kk i za to na podstawie art. 219 kk wymierza mu karę grzywny w wysokości 250 (dwustu pięćdziesięciu) stawek dziennych przyjmując jedną stawkę za równoważną kwocie 50 (pięćdziesięciu) złotych;

III.  oskarżonego J. K. (1) uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu w punkcie II aktu oskarżenia czynu stanowiącego występek z art. 233 § 1 kk i za to na podstawie art. 233 § 1 kk po zastosowaniu art. 37a kk wymierza mu karę grzywny w wysokości 100 (stu) stawek dziennych przyjmując jedną stawkę za równoważną kwocie 50 (pięćdziesięciu) złotych;

IV.  na podstawie art. 85 § 1 i 2 kk, art. 85a kk i art. 86 § 1 i 2 kk w miejsce orzeczonych kar jednostkowych grzywny wymierza oskarżonemu J. K. (1) karę łączną grzywny w wysokości 300 (trzystu) stawek dziennych przyjmując jedną stawkę za równoważną kwocie 50 (pięćdziesięciu) złotych;

V.  na podstawie art. 43b kk orzeka wobec oskarżonych środek karny w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości poprzez jego jednorazowe opublikowanie w lokalnym czasopiśmie (...);

VI.  zasądza na rzecz Skarbu Państwa od oskarżonego A. L. kwotę 1.250 zł (jeden tysiąc dwieście pięćdziesiąt złotych), a od oskarżonego J. K. (1) kwotę 1.500 zł (jeden tysiąc pięćset złotych) tytułem opłaty i obciąża ich wydatkami poniesionymi w sprawie w częściach równych.

/-/ SSR Piotr Peżyński

wyrok SR Świecie 14 listopada 2017 r. sygn. II K 566/17

utrzymany wyrokiem SO Bydgoszcz 7 marca 2018 r. sygn. IV Ka 89/18

Sygn. akt II K 566/17

UZASADNIENIE

W okresie od grudnia 2014 roku do sierpnia 2017 roku w Ś., A. L. i J. K. (1), jako wspólnicy Spółka Jawna (...), działając wspólnie i w porozumieniu, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, naruszali przepisy prawa o ubezpieczeniach społecznych, nie zgłaszając jako płatnicy składek do ZUS zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego z tytułu zatrudnienia szeregu osób wymaganych danych albo zgłaszając nieprawdziwe dane mające wpływ na prawo do świadczeń albo ich wysokość oraz nie odprowadzając należnych składek, w tym:

-

w listopadzie-grudniu 2014 roku nie zgłaszając zatrudnienia umową o pracę D. S. i S. B.,

-

w listopadzie-grudniu 2014 roku nie zgłaszając zatrudnienia umową zlecenia D. E., G. K., A. H., M. M. (2),

-

w lipcu-sierpniu 2015 roku nie zgłaszając zatrudnienia umową zlecenia K. P., K. M., L. D. (1), A. T., D. G.,

-

w okresie od 21 lutego 2017 roku do 16 marca 2017 roku nie zgłaszając zatrudnienia umową o pracę S. L. (1),

-

w okresie 01 lutego 2017 roku do 16 marca 2017 roku nie zgłaszając zatrudnienia umową o pracę M. L.,

-

w marcu-kwietniu 2017 roku nie zgłaszając zatrudnienia umową zlecenia K. K.,

-

w kwietniu-czerwcu 2017 roku nie zgłaszając zatrudnienia umową o pracę L. D. (2),

-

zgłaszając nieprawdziwe dane mające wpływ na prawo do świadczeń albo ich wysokość co do okresu zatrudnienia oraz zaniżając rzeczywiste wynagrodzenia M. S. (1), A. P., S. L. (2), P. L., S. K., P. C., M. S. (2), S. L. (1), M. L., J. K. (2) oraz nie odprowadzając należnych składek.

Dowody: wyjaśnienia oskarżonych k. 476-477, 485-486, 541-543;

protokoły kontroli, oświadczenia, protokoły przesłuchań świadków i inne dokumenty k. 2-468, 487-491, 516-527.

W dniu 06 kwietnia 2017 roku w Ś. J. K. (1) składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu kontrolnym prowadzonym na podstawie ustawy, będąc przez przyjmującego zeznanie starszego inspektora pracy, działającego w zakresie swoich uprawnień, uprzedzony o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie i wiedząc o tym zeznał nieprawdę wskazując m.in. że w Spółka Jawna (...) nie wydarzyły się jakiekolwiek wypadki przy pracy, zwłaszcza w ostatnim okresie 3 miesięcy 2017 roku, podczas gdy w rzeczywistości w dniu 16 marca 2017 roku podczas pracy wypadkowi w wyniku upadku z drabiny uległ pracujący tam S. K. doznając wieloodłamowego przemieszczonego złamania dalszego końca kości piszczelowej lewej typu „pilon” z ubytkiem powierzchni stawowej.

Dowody: wyjaśnienia oskarżonych k. 476-477, 485-486, 541-543;

protokoły kontroli, oświadczenia, protokoły przesłuchań świadków i inne dokumenty k. 2-468, 487-491, 516-527.

J. K. (1) nie był karany sądownie. A. L. był karany sądownie.

Dowody: karty karne k. 466, 498-499.

Oskarżeni A. L. i J. K. (1) w toku postępowania przyznali się do popełnienia zarzucanych im czynów (k. 474-478, 483-486, 541-543). Sąd dał im wiarę, gdyż były jasne i logiczne.

Sąd w pełni przyznał walor wiarygodności zeznaniom świadków, gdyż były jasne i spójne, a także pozostałym dowodom z dokumentów, protokołów i pism zgromadzonych oraz ujawnionych w toku postępowania.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy, w ocenie sądu, potwierdza zarówno sprawstwo jak i winę oskarżonych odnośnie zarzucanych im czynów.

Oskarżeni A. L. i J. K. (1) swoim zachowaniem (opisanym w punkcie 1 aktu oskarżenia) wyczerpali znamiona występku z art. 219 kk w zw. z art. 12 kk i za to sąd wymierzył im kary grzywny w wysokości po 250 stawek dziennych, przyjmując jedną stawkę za równoważną kwocie 50 zł. W ocenie sądu, tak ukształtowana kara odpowiada zarówno co do stopnia ich winy, jak i społecznej szkodliwości.

Ponadto oskarżony J. K. (1) swoim zachowaniem (opisanym w punkcie 2 aktu oskarżenia) wyczerpał znamiona występku z art. 233 § 1 kk i za to po zastosowaniu art. 37a kk, sąd wymierzył mu karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych, przyjmując jedną stawkę za równoważną kwocie 50 zł. W ocenie sądu, tak ukształtowana kara odpowiada zarówno co do stopnia jego winy, jak i społecznej szkodliwości.

Na mocy art. 85 § 1 i 2 kk, art. 85a kk i art. 86 § 1 i 2 kk w miejsce orzeczonych kar jednostkowych, sąd wymierzył oskarżonemu J. K. (1) karę łączną grzywny w wysokości 300 stawek dziennych, przyjmując jedną stawkę za równoważną kwocie 50 zł. Sąd wziął tutaj pod uwagę różnorodność rodzajową popełnionych przestępstw, jak również konieczność kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Na podstawie art. 43b kk sąd orzekł wobec oskarżonych A. L. i J. K. (1) środek karny w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości poprzez jego jednorazowe opublikowanie w lokalnym czasopiśmie (...).

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. 626 § 1 kpk i art. 627 kpk oraz art. 617 kpk w zw. z art. 3 ust. 1 i art. 6 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych. Sąd wymierzył A. L. opłatę w kwocie 1.250 zł (został skazany na karę grzywny w kwocie 12.500 zł), a J. K. (1) opłatę w kwocie 1.500 zł (został skazany na karę łączną grzywny w kwocie 15.000 zł) oraz obciążył ich wydatkami poniesionymi w sprawie w częściach równych.

W tym miejscu należy jeszcze wyjaśnić, iż sąd nie uwzględnił wniosku pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w B. o orzeczenie wobec oskarżonych w trybie art. 46 § 1 kk środka kompensacyjnego w postaci obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem w kwocie 19.954,29 zł (k. 538).

Zdaniem sądu orzeczenie obowiązku naprawienia szkody byłoby, w realiach niniejszej sprawy, niedopuszczalne z uwagi na treść art. 415 § 1 zdanie 2 kpk. W myśl tego przepisu obowiązku naprawienia szkody nie orzeka się, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono (tzw. klauzula antykumulacyjna). Jak wynika z pisma pełnomocnika pokrzywdzonego Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał decyzje administracyjne wobec Spółka Jawna (...) – Spółka Jawna (...), A. L. o zadłużeniu z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (vide k. 538, 551-562). Wydane decyzje stanowią zatem podstawę do prowadzenia administracyjnego postępowania egzekucyjnego nie tylko z majątku spółki, ale również z majątku osobistego oskarżonych stosownie do przepisu art. 22 § 2 ksh („ każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką …”). A zatem skoro wolą ustawodawcy było wykluczenie możliwości pojawienia się w obrocie prawnym więcej niż jednego tytułu egzekucyjnego obejmujących to samo „roszczenie”, to wniosek pokrzywdzonego o orzeczenie w procesie karnym obowiązku naprawienia szkody, pomimo istniejących już decyzji ZUS, należało uznać za sprzeczne z art. 415 § 1 zd. 2 kpk. Decyzje ZUS związane z przedmiotową sprawą stanowią bowiem orzeczenia, na podstawie których, pokrzywdzony będzie uprawniony do przymusowego ściągnięcia należności również z majątku oskarżonych w trybie przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądowej w trybie kpc (art. 24 ust. 2 w zw. z art. 32 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Podkreślić przy tym należy, iż Sądowi Rejonowemu w Świeciu znany jest odmienny pogląd wyrażony m.in. w postanowieniu SN z dnia 15 maja 2012 roku sygn. IV KK 411/11 (OSNKW 2012/10/104, Lex nr 1212387), w myśl którego użytego w art. 415 § 5 zd. 2 kpk zwrotu „o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono” nie należy wiązać z decyzjami organów administracji publicznej, a więc i z decyzjami podatkowymi, czy też w postanowieniu SN z dnia 19 stycznia 2017 roku (I KZP 15/16, OSNKW 2017/3/14) gdzie stwierdzono, że klauzula antykumulacyjna z art. 415 § 1 zd. 2 kpk nie ma zastosowania do należności publicznoprawnych w postaci składek na ubezpieczenie społeczne uiszczanych na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Niemniej jednak, Sąd Rejonowy w Świeciu - w składzie orzekającym - nie podziela tego poglądu (w zakresie dotyczącym wszystkich decyzji organów administracji publicznej), gdyż jest on trafny wyłącznie na gruncie przestępstw skarbowych z uwagi na wyraźne uregulowanie ustawowe zawarte w art. 41 § 2 i 4 kks . W swoim orzecznictwie Sąd Najwyższy odwołuje się do pojęcia „roszczenia” oznaczającego, iż „uprawniony może od konkretnej osoby żądać konkretnego zachowania się”. Sąd Najwyższy zwraca uwagę, że pojęcie „roszczenia” nie pojawia się w przepisach Ordynacji podatkowej i dlatego na takiej podstawie dochodzi do wniosku, że pojęcie „roszczenia” ma charakter wyłącznie cywilistyczny. To z kolei skłania Sąd Najwyższy do uznania, że zwrotu „o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono” nie należy wiązać z decyzjami organów administracji publicznej. Sąd Rejonowy zauważa jednak, że gdyby intencją ustawodawcy było ograniczenie „roszczenia” do sfery wyłącznie cywilnoprawnej, to uregulowałby to zagadnienie w sposób wyraźny (np. poprzez sformułowanie „Nawiązki na rzecz pokrzywdzonego, obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę nie orzeka się, jeżeli roszczenie cywilne wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania sądowego albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono w postępowaniu sądowym”.). Sąd Rejonowy jest zdania, że skoro ustawodawca nie wprowadził ograniczeń co do zakresu pojęcia „roszczenia” oraz pojęcia „innego postępowania”, to organ stosujący prawo nie powinien sam takich ograniczeń wprowadzać. Tym bardziej, że wykładnia funkcjonalna badanego przepisu, uwzględniająca kontekst aksjologiczny, zdaje się prowadzić do uznania, że dotyczy on również należności publicznoprawnych w postaci składek ZUS. Celem przepisu było zapobieżenie występowaniu w obrocie dwóch tytułów prawnych dotyczących tej samej należności . Nie ma przy tym znaczenia, czy tytuł wykonawczy dotyczy należności cywilnej, czy też publicznoprawnej, skoro orzeczenie takie podlega przymusowej egzekucji. Wykładnia celowościowa pozwala zatem na wybór innej dopuszczalnej interpretacji zwrotu „roszczenie". Można bowiem przyjąć, że termin ten w przypadku art. 415 § 1 zd. 2 kpk ma szersze znaczenie aniżeli nadane na gruncie prawa cywilnego. I w tym ujęciu termin ten obejmowałby także należności publicznoprawne, w tym wobec ZUS i NFZ (por. Damian Krakowiak, Glosa do postanowienia SN z dnia 19 stycznia 2017 roku, I KZP 15/16). Na zakończenie należy jeszcze dodać, że zgodnie z zasadą samodzielności jurysdykcyjnej, sąd karny rozstrzyga samodzielnie zagadnienia faktyczne i prawne oraz nie jest związany rozstrzygnięciem innego sądu lub organu (art. 8 § 1 kpk).

Ponadto, sąd nie orzekł od oskarżonych na rzecz oskarżyciela posiłkowego zwrotu kosztów ustanowienia w sprawie pełnomocnika, gdyż oskarżyciel w żaden sposób nie wykazał, aby jakiekolwiek koszty poniósł w związku z ustanowieniem w sprawie pełnomocnika (art. 616 § 1 pkt 2 kpk a contrario).

/-/ SSR Piotr Peżyński